ข้อเข่าเสื่อม คืออะไร?

ข้อเข่าเสื่อม คืออะไร?

ข้อเข่า เป็นข้อที่ต้องรับแรงกดจากน้ำหนักตัวในเกือบทุกกิจกรรมในชีวิตประจำวัน โดยมีกระดูกอ่อนทำหน้าที่ปกป้องและดูดซับแรงกระแทกภายในข้อ ซึ่งเมื่อถูกใช้งานหนัก ๆ อาจทำให้เกิดอาการของ ข้อเข่าเสื่อม ได้

การเสื่อมเกิดจากกระดูกอ่อนมีการสึกหรอ อักเสบ หรือหลุด แตกออกจากพื้นผิว จนอาจทำให้กระดูกในข้อเข่าเสียดสีกันเอง เกิดการอักเสบรุนแรงขึ้น มีเสียงในข้อ มีอาการปวดเพิ่มขึ้น ข้อโก่ง ผิดรูปและไม่สามารถเดินได้ปรกติในที่สุด

สาเหตุของโรคข้อเข่าเสื่อม

•           - พันธุกรรมและความผิดปกติแต่กำเนิดบางชนิด เช่น ขาหรือเข่าผิดรูป
•           - อายุ เริ่มพบสัญญาณของข้อเข่าเสื่อมได้ตั้งแต่อายุประมาณ 40 ปี
•           - เพศ ผู้หญิงที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไปจะมีแนวโน้มของการเกิดข้อเข่าเสื่อมได้มากกว่าผู้ชายที่อายุเท่ากัน
•           - น้ำหนักตัวเกิน
•           - การเกิดอุบัติเหตุที่ข้อเข่า เช่น เส้นเอ็นฉีกขาดทำให้ความมั่นคงของข้อต่อเสียไป หรือมีการฉีกขาดของกระดูกอ่อนโดยตรง
•           - การใช้ข้อเข่าที่ผิดวิธี ท่าทางบางอย่างที่ต้องงอเข่ามาก เช่น การคุกเข่า หรือนั่งยองๆ ซึ่งทำให้เข่าต้องรับแรงกดสูงกว่าปกติเป็นเวลานานหรือบ่อยครั้ง
•           - โรคไขข้ออักเสบ เช่น รูมาตอยด์ เกาท์ ส่งผลให้กระดูกอ่อนถูกทำลายและเกิดข้อเข่าเสื่อมได้ตั้งแต่อายุน้อย
• 

การวินิจฉัยอาการเสื่อมของข้อเข่า

•           - การซักประวัติอาการ ตรวจร่างกาย โรคประจำตัว ยาที่ใช้ประจำรวมทั้งยาสมุนไพร รูปแบบการใช้งานข้อเข่า
•           - การเอกซเรย์
•           - การเจาะเลือดในผู้ป่วยบางราย
•           - การตรวจเพิ่มเติมอื่นๆ เพื่อดูโครงสร้างของข้อเข่า เช่น การตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า การสแกนด้วยคอมพิวเตอร์

การรักษาเข่าเสื่อม

   การรักษาที่ไม่ใช่การผ่าตัด 

     ช่วยบรรเทาอาการปวดและช่วยให้เข่าเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น ได้แก่

•           - ปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้ชีวิต ได้แก่ รับประทานอาหารที่เหมาะสมเพื่อควบคุมน้ำหนักตัว ออกกำลังกายชนิดส่งแรงกระแทกข้อเข่าน้อยเป็นประจำ เช่น ว่ายน้ำ ขี่จักรยาน เดิน เพื่อส่งเสริมให้ข้อเข่าแข็งแรงขึ้น
•           - ลดน้ำหนักหากมีน้ำหนักตัวมากเกินไป เพื่อลดแรงกดบนข้อเข่า
•           - รับประทานยาแก้ปวดและยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์
•           - การฝึกกล้ามเนื้อต้นขาและ กายภาพบำบัด

   การรักษาด้วยการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม

•           - การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมด้านเดียว (Unicompartmental Knee Replacement: UKR)
  •                การผ่าตัดด้วยวิธีมาตรฐาน
  •                การผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้านเดียว

 

•         - การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมทั้งข้อ (Total Knee Replacement: TKR)
  •                การผ่าตัดด้วยวิธีมาตรฐาน
  •                การผ่าตัดด้วยการใช้คอมพิวเตอร์นำวิถี

ซึ่งเมื่อเปลี่ยนข้อเข่าเทียมแล้วก็จะมีอายุการใช้งานที่ค่อนข้างนาน แต่ทั้งนี้แล้วแต่การใช้งานและปัจจัยอื่น ๆ อย่างเช่น อายุ น้ำหนัก ที่อาจส่งผลต่อการเสื่อมของข้อเทียมได้