เทคนิคดูแลลูกเมื่อป่วย มือ เท้า ปาก อย่างไรให้ปลอดภัย
โรคมือ เท้า ปาก (Hand, Foot and Mouth Disease – HFMD) เป็นโรคติดเชื้อไวรัสที่มักเกิดในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝน เกิดจากไวรัสกลุ่ม Enterovirus เช่น Coxsackievirus A16 และ Enterovirus 71 ซึ่งติดต่อได้ง่ายผ่านทางน้ำลาย น้ำมูก อุจจาระ หรือของใช้ที่ปนเปื้อนเชื้อโรค
ส่วนใหญ่โรคนี้มีอาการไม่รุนแรงและหายได้เองภายใน 7–10 วัน แต่หากเด็กมีภูมิคุ้มกันต่ำ หรือเชื้อไวรัสมีความรุนแรง อาจเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น สมองอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ หรือหัวใจอักเสบได้ จึงจำเป็นต้องดูแลอย่างใกล้ชิด
อาการของโรคมือ เท้า ปาก ในเด็ก
ผู้ปกครองควรสังเกตอาการเบื้องต้นของโรคมือ เท้า ปาก เด็กได้ดังนี้
• มีไข้ต่ำ ๆ 1–2 วัน
• เจ็บคอ เบื่ออาหาร น้ำลายไหลมาก
• มีตุ่มหรือแผลในปาก ลิ้น เหงือก ทำให้ไม่ยอมกินอาหาร
• มีผื่นหรือตุ่มน้ำใสบริเวณฝ่ามือ ฝ่าเท้า ก้น หรือรอบปาก
• เด็กอาจงอแง ซึม หรือร้องกวนผิดปกติ
คำแนะนำ: หากลูกมีไข้สูงกว่า 38.5°C ซึมมาก หรืออาเจียนบ่อย ควรรีบพาไปพบแพทย์ เนื่องจากอาจเป็นเชื้อไวรัสสายพันธุ์รุนแรง
วิธีดูแลลูกเมื่อป่วย “มือ เท้า ปาก” อย่างถูกวิธี
1. ดูแลเรื่องอาหารและน้ำ
• ให้ลูกดื่มน้ำบ่อย ๆ ป้องกันภาวะขาดน้ำ
• หลีกเลี่ยงอาหารร้อนหรือเผ็ด เพราะทำให้แผลในปากเจ็บมากขึ้น
• แนะนำอาหารอ่อน เช่น โจ๊ก ข้าวต้ม ซุป หรือโยเกิร์ต
• หากลูกกินอาหารไม่ได้ ให้จิบน้ำผลไม้เย็น ๆ แทน
2. เช็ดตัวลดไข้และให้ยาตามแพทย์สั่ง
• ใช้ผ้าชุบน้ำอุณหภูมิห้องเช็ดตัวเมื่อลูกมีไข้
• ให้ยาพาราเซตามอลตามน้ำหนักตัว
• ห้ามซื้อยาปฏิชีวนะหรือยาสเตียรอยด์กินเอง เพราะโรคนี้เกิดจากไวรัส ไม่ใช่แบคทีเรีย
3. แยกลูกออกจากเด็กคนอื่น
• ให้ลูกหยุดเรียนและพักอยู่บ้านจนกว่าตุ่มจะแห้ง
• ห้ามใช้ของร่วมกับผู้อื่น เช่น แก้วน้ำ ผ้าเช็ดตัว ของเล่น
• ทำความสะอาดของใช้และพื้นผิวที่ลูกสัมผัสทุกวันด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ
4. รักษาความสะอาดมือและสิ่งแวดล้อม
• ล้างมือให้ลูกก่อนกินอาหารและหลังเข้าห้องน้ำทุกครั้ง
• พ่อแม่ควรล้างมือก่อนสัมผัสลูก
• ทำความสะอาดของเล่น เครื่องนอน หรือเสื้อผ้าเป็นประจำ
5. ให้ลูกพักผ่อนให้เพียงพอ
• การนอนหลับช่วยให้ภูมิคุ้มกันทำงานได้ดีขึ้น
• จัดห้องให้โปร่ง อากาศถ่ายเท ไม่ร้อนหรืออับชื้น
• หลีกเลี่ยงการใช้พัดลมเป่าตรง ๆ ใบหน้าเด็ก
วิธีป้องกันโรคมือ เท้า ปาก
แม้โรคนี้จะหายได้เอง แต่การป้องกันดีที่สุด โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่ติดเชื้อง่าย
• ล้างมือบ่อย ๆ ด้วยสบู่และน้ำสะอาด
• หลีกเลี่ยงพาเด็กไปสถานที่แออัดช่วงที่มีการระบาด
• ทำความสะอาดของเล่นและของใช้ประจำวัน
• สอนลูกไม่ใช้ของร่วมกับเพื่อน เช่น แก้วน้ำหรือช้อน
• หากในบ้านมีเด็กป่วย ควรแยกห้องและของใช้ให้ชัดเจน
สัญญาณอันตราย ควรพาไปพบแพทย์ทันที
หากลูกมีอาการต่อไปนี้ ควรรีบไปโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด
• มีไข้สูงเกิน 3 วันไม่ลด
• เด็กซึม ไม่ดื่มน้ำ ไม่กินอาหาร
• หอบเหนื่อย อาเจียนบ่อย หรือชัก
• มีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง แขนขาไม่มีแรง
แนะนำ: ควรพาเด็กไปพบแพทย์เฉพาะทางกุมารเวช เพื่อประเมินอาการและให้การดูแลอย่างถูกต้อง
ดูแลลูกด้วยความเข้าใจ ปลอดภัยจากมือ เท้า ปาก
โรคมือ เท้า ปาก เป็นโรคที่พบได้บ่อยในเด็ก แต่สามารถดูแลให้หายได้หากผู้ปกครองเข้าใจอาการและดูแลอย่างถูกวิธี สิ่งสำคัญคือการสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด รักษาความสะอาด และพาไปพบแพทย์เมื่อมีอาการรุนแรง
ดูแลลูกน้อยด้วยทีมแพทย์เฉพาะทางกุมารเวช
โรงพยาบาลวัฒนแพทย์ อ่าวนาง พร้อมให้บริการตรวจและดูแลเด็กที่ป่วยด้วยโรคมือ เท้า ปาก หรือโรคติดเชื้ออื่น ๆ โดยทีมแพทย์เฉพาะทางกุมารเวชและพยาบาลที่มีประสบการณ์ พร้อมให้คำแนะนำเรื่องการดูแลลูกที่บ้านอย่างถูกวิธี เพื่อให้ลูกหายป่วยเร็วและปลอดภัยในทุกช่วงวัย